Slaapruimte

PLANORGANISATIE    |    STRUCTUUR    |    AFWERKING    |    WAAROM

Oppervlakte van de slaapruimte

De eerste vraag die we ons moeten stellen voor het bepalen van de nodige oppervlakte van de slaapruimte is: hoeveel personen moeten in de ruimte verblijven? Is het dus een eenpersoons, tweepersoons of een slaapkamer voor meerdere personen? Dit gegeven heeft heel wat gevolgen voor de ruimte die het bed als meubel zal innemen aangezien dit het meubel is dat de meeste ruimte inneemt.

Circulatieruimte en gebruiksruimte

Naast de ruimte voor het plaatsen van een bed, moet er aandacht besteed worden aan voldoende circulatie- en gebruiksruimte in de slaapruimte. We moeten op een veilige en comfortabele manier naar het bed kunnen toelopen, ons omkleden, het bed opmaken, de kast bedienen, de gordijnen kunnen openen en dichtdoen, de vloer kunnen poetsen of stofzuigen, ….
Gebeuren er in de kamer meer activiteiten dan slapen alleen, dan moet ook hier gebruiksruimte voor voorzien worden. Wordt de kamer voorzien van een werkplek dan is er ruimte nodig voor het plaatsen van een tafel met stoel en eventueel wat extra bergruimte. Opnieuw moeten we deze plek comfortabel kunnen gebruiken. Om een goede organisatie te krijgen en een goed dagelijks gebruik, mogen ramen, deuren en radiators (Wooneenheid, Intern, Technieken) geen obstakels vormen.

Inrichtbaarheid van de slaapruimte

Een probleem bij kleine kamers is vaak de verhouding en de vorm van de ruimte. Hoewel de oppervlakte wel aanwezig is, hebben ze kleine hoekjes en kantjes, zodat de inrichting weinig mogelijkheden geeft om wijzigingen aan te brengen. In praktijk zijn slaapruimten vaak ook de ruimten waar kinderen een eigen plek krijgen voor zowel speelruimte als een werkplek. Indien de ruimte klein is zal dit de mogelijkheden op dit vlak beperken. Deze groep van bewoners heeft echter een zeer gevarieerde levensstijl. Hoe ouder kinderen worden, hoe meer ruimte ze nodig hebben en hoe meer ze een eigen private zone vragen.
Kinderkamers, in praktijk heel vaak eenpersoonskamers, hebben dus net zoals andere slaapkamers een goede gebruiksruimte nodig. Willen we deze ruimten bovendien ook flexibel inzetten (er bijvoorbeeld een bureauruimte, opbergruimte, … van maken) dan is het zeker belangrijk om aandacht te hebben voor de nodige gebruiksruimte. Indien meerdere kinderen een kamer delen, zal meer ruimte voor kasten nodig zijn, voor oudere kinderen zal meer werkruimte voorzien moeten worden. Schuifdeuren gebruiken aan kasten i.p.v. draaideuren kunnen ruimtebesparend zijn en zo ook voor kleinere kamers een oplossing bieden.
Net zoals bij leefruimten (Wooneenheid, Intern, Functieruimten, Leefruimten), kunnen we stellen dat kamers met eenvoudige vormen, die ongedefinieerd zijn en die goed bereikbaar zijn ook het best inzetbaar zijn.
De inrichtbaarheid van de slaapkamer en de mogelijkheden die de slaapkamer kan bieden, zouden vanaf de start afgetoetst moeten worden. Is er voldoende ruimte voor het plaatsen van kasten en andere meubels, vormen ramen en technieken bij een ander gebruik dan slapen knelpunten, …?
Slaapkamers die voor meerdere activiteiten goed inzetbaar zijn, dus op verschillende manieren bruikbaar, zullen binnen de levensloop van een woning (of bewoners) heel wat mogelijkheden kunnen bieden.
Een (extra) slaapkamer gelegen op het gelijkvloers, hoeft niet per se vanaf de start te fungeren als slaapkamer. Zij kan een functie als bureauruimte of speelkamer hebben, … maar vooral beschouwd worden als multifunctionele ruimte (Wooneenheid, Intern, Functieruimten, vrijetijdsruimte). Het voordeel hiervan is dat, indien zich tijdelijk of voor een langere periode een situatie voordoet waarin een gelijkvloerse slaapkamer gewenst is, er reeds een ruimte ter beschikking staat waarin men deze functie kan aanbrengen. Indien deze ruimte bovendien vanaf de start goed gedimensioneerd werd dan kan deze snel gereorganiseerd worden zodat de gewenste slaapruimte ontstaat.
Zo kan ook een tweepersoonsslaapkamer op termijn gerealiseerd worden door bijvoorbeeld een deel van de leefruimte af te sluiten (Wooneenheid, Intern, Functieruimten, Leefruimte). Gelijktijdig kan deze opdeling ervoor zorgen dat het ook mogelijk wordt een gelijkvloerse wooneenheid te realiseren (Algemene principes, Opdeelbaarheid).

Aanpasbaarheid en flexibiliteit

Binnen aanpasbaar en flexibel bouwen is een eerste aandachtspunt bij de slaapruimte de relatie met de sanitaire ruimten. De aanpasbaarheid situeert zich voornamelijk in het kader van zorgaspecten. De slaapkamer dichtbij of aansluitend op de badkamer en het toilet organiseren is een van de aspecten die ervoor zorgen dat de weg naar het sanitair direct en kort is. Een andere mogelijkheid kan zijn om vanaf de start een doorgang te voorzien die in de toekomst open gemaakt kan worden zodat er een rechtstreekse doorgang ontstaat tussen de functies. Indien deze doorgang verdiepingshoog voorzien wordt dan kan dit ervoor zorgen dat hieraan ook nog andere elementen gekoppeld kunnen worden.
Voor ouderen is het zeker optimaal indien de slaapruimte en de sanitaire ruimten allen op het gelijkvloers gelegen zijn. Langer zelfstandig in eigen huis blijven wonen, zal zo voor ouderen of personen met een beperkte mobiliteit, vaak beter haalbaar en comfortabeler zijn.
Een tweede aandachtspunt is de uitbreidbaarheid van de gebruiksruimte en de circulatieruimte.
Flexibele wanden of kastmeubels plaatsen tussen twee aansluitende kamers, een dressing (kunnen) toevoegen aan de slaapkamer, … kunnen een oplossing bieden voor de nood aan meer ruimte. Door de ombouw van een nevengelegen berging naar dressing, kan een kastelement uit de slaapkamer verdwijnen. Zo blijft de nodige ruimte voor opbergen (Wooneenheid, Intern, Functieruimten, Bergruimte) behouden en wordt kostbare ruimte vrijgemaakt voor circuleren en manoeuvreren.
Aandacht hebben voor goede circulatiemogelijkheden in de kamer en de organisatie van de sanitaire ruimten (Wooneenheid, Intern, Sanitaire ruimten, Badkamer) blijft echter voor elke slaapruimte een belangrijk punt!