Uitbreidbaarheid

Aanpasbaarheid en flexibiliteit uiten zich ook op het vlak van herorganiseren van de woonruimte, de opdeling van ruimten, het afsluiten of aan elkaar schakelen ervan, enzovoort. Aanpasbaarheid en flexibiliteit kunnen dus het groeien (uitbreiden) óf het inkrimpen van de ruimte / wooneenheid tot gevolg hebben.

Inkrimpen

Inkrimpen van de ruimte of wooneenheid gebeurt door het opdelen van een ruimte of van het woonvolume naar verschillende woonvolumes (opdeelbaarheid van de woning). De wooneenheid zelf wordt dus kleiner, maar kan opnieuw ingezet worden binnen een andere woontypologie. Ook is het mogelijk ruimte vrijmaken binnen de eigen private sfeer om een extra persoon langdurig of tijdelijk te laten inwonen, al dan niet binnen een zorgsituatie of in het kader van samengestelde gezinnen.

Uitbreiden

Uitbreiden kan door het ‘groeien’ van een ruimte of het laten aansluiten van nieuwe volumes en ruimten (uit wens of noodzaak). Het volume van de woning of wooneenheid wordt dus uitgebreid ten opzichte van het initiële volume. Dit kan in horizontale of verticale zin, als interne of externe uitbreiding.

Externe uitbreiding gaat over een toevoeging van oppervlakte aan de bestaande wooneenheid fasenbouw). De stedenbouwkundige mogelijkheden op het terrein moeten afgetoetst worden alvorens eventuele uitbreiding in te plannen. Een voorbeeld van externe uitbreiding is dat een jong gezin, dat bij de bouw van de woning nog geen kinderen heeft, kan beslissen de gewenste slaapkamers later, als er kinderen komen, bij te bouwen. Dit kan door de initieel voorhanden zijnde bouwzone niet volledig vol te bouwen of door het toevoegen van volumes op het bestaande gebouw.

Interne uitbreiding wil zeggen dat tot dan toe niet gebruikte ruimten een bestemming toekennen (bv. een zolderruimte of garage inrichten en omvormen tot extra woonvolume). Heel vaak zijn het casco ruimten, de ruwbouwruimte voorzien zonder afwerking, die pas in een later stadium hun afwerking krijgen en volgens de gewenste functie gekoppeld worden aan het reeds bestaande geheel.
Hetzelfde principe kan je toepassen op lange termijn. Door bijvoorbeeld op het gelijkvloers ruimte te laten om een uitbreiding van de woonkamer en/ of slaapkamer mogelijk te maken, kan een volledige wooneenheid op gelijkvloers gerealiseerd worden. Op die manier laat ‘bouwen in fasen’ ruimte om te anticiperen op noden en wijzigingen in de gezinssamenstelling op termijn. 

Uitbreiden en inkrimpen is niet alleen afhankelijk van de bestaande situatie, maar ook van de stedenbouwkundige voorschriften op het terrein. Deze voorschriften vormen een belangrijke randvoorwaarde voor de bestaande mogelijkheden en moeten bijgevolg afgetoetst worden. Niet elke keuze heeft echter stedenbouwkundige gevolgen. Spreek hierover met uw architect of met de stedenbouwkundig ambtenaar van uw gemeente.